مشخصات پارک ملی بمو
پارک ملي بمو در شمال استان فارس و در شمال شرقي شهر شيراز در طول جغرافيايي َ29 ˚52 تا َ56 ˚52 و عرض جغرافيايي َ39 ˚29 تا َ50 ˚29 به وسيله جاده شيراز- اصفهان به دو بخش شرقي و غربي تقسيم میشود. اين منطقه داراي آب و هوايي نيمه خشک با بارندگي 350 ميلي متر ساليانه است.
این پارک حدود ۴۰ سال است مورد حفاظت قرار گرفته و در بخش زرقان - مسیر تخت جمشید واقع شده و ۴۸ هزار هکتار وسعت دارد و یکی از مناطق چهارگانه طبیعی در استان فارس است.
تاریخچه پارک ملی بمو
محدوده فعلي پارك ملي بمو در سال 1341 تحت عنوان منطقه شكار ممنوع باوسعتي حدود صد هزار هكتار توسط كانون شكار ايجاد شد. در سال 1346 پس ازتشكيل سازمان شكار باني و نظارت بر صيد منطقه شكار ممنوع به منطقه حفاظت شده وسپس به پارك وحش بمو تغيير نام داد و بالاخره در سال 1354 با ايجاد سازمان حفاظت‌محيط زيست اين منطقه كه وسعت آن معادل 48678 هكتار بود به نام پارك ملي بمو تغييرعنوان داد.
ویژگیها پارک ملی بمو
سه رشته کوه به موازات هم از شرق به غرب این پارک امتداد دارد. پوشش گیاهی کنونی بمو عمدتا بوته زار و بیشتر شامل گون و درمنه است و در طول سالهای گذشته بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی جمع اوری و شناسایی شده است. در پارک ملی بمو چشمه های فراوانی با پراکندگی مناسب روان است از اب برخی از جشمه ها در گذشته در کشاورزی استفاده می شود.
در زیستگاه طبیعی بمو، علاوه بر پلنگ، پستاندارانی از جمله، آهو، قوچ و میش، بز و پازن و پرندگانی همچون عقاب طلایی زندگی می‌کنند و کفتار، گربه جنگلی، گربه وحشی و جغد کوچک و شاه بوف از دیگر حیوانات این منطقه می باشند شمار پلنگ‌های این منطقه در سال ۹۲ شش قلاده برآورد شده‌است.
سیمای عمومی پارک ملی بمو
وجود گونه هاي مختلف حيات وحش شامل پستانداران و پرندگان و پلنگ ایرانی که از شاهکار های این پارک است و همینطور چشم اندازهاي بديع طبيعي و آثار تاريخي موجود در پارک ملي باعث شده جلوه گر زیبایی هایی وصف نشدنی این پارک باشد.در داخل محدوده پارک ملي بمو روستا يا مرکز مسکوني وجود ندارد ولي در حاشيه پارک ملي 30 روستا و شهرهايي مثل شهر شيراز و زرقان وجود دارد .
همینطور وجودگلهاي رنگارنگ نظير پامچال , لاله و شقايق شيراز,بادام كوهي , ارژن , بنه زیبایی خاصی به این منطقه بخشیده است.
زمان مناسب بازدید پارک ملی بمو
بهار پارک بمو از اواخر زمستان اغاز و گلها و گیاهان ان از جمله گلهای اشک یا لاله واژگون گلسنگهای صخره چسب زرد و پامچال در ان پدیدار میشود .
زمستان ها این نیز نواحی تا حدی سرد و معدل حرارت حداقل در قسمتی از سال از سه درجه کمتر است و تابستان درجه گرمایش به ۳۴ درجه می رسد.
شرایط استفاده پارک ملی بمو
به دلیل آغاز فصل زادآوری وحوش و پرندگان در پارک ملی بمو و توجه به ممنوعیت بازدید تاپایان فصل زایمان، مجوز بازدید از زونهای حساس پارك ملی بمو و سایر مناطق حفاظت شده امکان پذیر نیست، ضمنا یگان حفاظت محیط زیست با برپایی چادر در مناطق حفاظت شده در ارتفاعات و مناطق حساس اقدام به حفاظت از مناطق می کند .20 فروردین ماه به مدت 45 روز بازدید از این پارک ممنوع است.
سایر اطلاعات پارک ملی بمو
حيات وحش منطقه
در پارک ملي بمو تعداد 32 گونه پستاندار، 91 گونه پرنده ، 19 گونه خزنده و3 گونه دوزيست شناسايي شده است .
تنوع گونه هاي پستانداربه شرح ذيل مي باشد :
1گونه ازراسته حشره خواران Insectivora
8 گونه ازراسته خفاش ها Chiroptera
9 گونه ازراسته جوندگان Rodentia
1 گونه ازراسته خرگوش ها agomorpha
9 گونه ازراسته گوشتخوران Carnivora
4 گونه از راسته زوج سمان Artiodactyla
پوشش گياهي منطقه
گونه هاي گياهي موجود درپارك ملي بمو به350 گونه مي رسد كه در58 تيره گياهي جاي مي گيرند. اهميت وجودي حدود 51 گونه از گياهان انحصاري درپارك ملي بمو نشان ازغني بودن ذخائر توارثي آن دارد واز نظر حفظ ذخائر ژنيتيكي جايگاه ويژهاي را اشغال مي كند. تعداد گونه هاي درختي ودرختچه اي درپارك زياد نيست وليكن تراكم وپوشش ايجاد شده توسط چند گونه درختي بادام وبنه نشانگر جنگلي بودن ارتفاعات پارك است. به علاوه وجود تعداد كم گونه هاي مرغوب مرتعي كه ارزش خوشخوراكي خوبي از نظر دامپروري داشته باشند نشان از تخريب واستفاده هاي بي رويه درطي سالهاي گذشته دارد كه تائيد ي برتخريب پوشش گياهي منطقه مي باشد. شماي عمومي پارك به جز مناطق صخره اي شامل پوشش گياهان درختي ودرختچه اي مثل
Ebenus stellata ,Astragalus susianus, Astragalus Fasciculifolius, Convolvulus leiocalycinus , Convolvulus acanthocladus , Ephedra Pachyclada ,
از مهمترين عناصر گياهي غالب پارك بايد به گياهان زير اشاره داشت :
Astragalus susianus
Astragalus gossypinus
Astragalus rhodosemius
Astragalus curviflorus
Astragalus cephalanthus
Astragalus fasciculifolius
Artemisia aucheri
Achillea eriophora
Helichrysum leucocephalum
Scariola orientalis
Cousinia cylindracea
Acantholimon schirazianum
Acantholimon asphodelinum
Acantholimon scorpius
Acantholimon flexuosum
A canthophyllum microcephalum
Gypsophila virgata
Convolvulus dorycnium
درهرحال مجموعه عناصر گياهي متشكله تيپهاي گياهي پارك بمو از300گونه تجاوزنمي كند كه درعين حال غلبه واقعي باگياهاني چون گون ها ، جوخار، بومادران شيرازي ، گاوچاق كن و گل بي مرگ گنويي ودرمنه كوهي مي باشد كه دراشكوب فوقاني نيز گاهي بادرختان ودرختچه هايي چون بادام وبنه همراه مي باشد. غالب گونه هاي تيره Compositae به جز درمنه ها كه درفصل پاييز مورد چرا قرارمي گيرند فاقد ارزش خوشخوراكي هستند .وياگياهان تيره Labiatae به دليل معطرواغلب بدبوبودن كمتر مورد توجه دام وحيات وحش قرارمي گيرند. گرچه گونه هاي گندميان به نسبت خوب وزياد است ولي اغلب يكساله بوده وفاقد ارزش خوشخوراكي مي باشند.
نکات منفی پارک ملی بمو
تصرفاتی که در این منطقه صورت گرفته
مجمع جهاني اهل بيت : با وسعت حدود 1500 هکتار اراضي پلاک 1103 شمال شرقي شهر صدرا به قصد ايجاد باغ شهر تصرف شده است . اين اراضي توسط مجمع جهاني اهل بيت با همکاري سازمان همياري هاي شهرداري شيراز تصرف و به باغشهر تبديل شده است . لازم به توضيح است اين ارضي برابر اسناد مالکيت صادره ، اوقافي و طرح دعوي در مراجع قضايي است.
2) شهرک صدرا :
بر اساس مصوبه شوراي عالي حفاظت محيط زيست در سال 78 به ميزان 700 هکتار از اراضي پارک ملي بمو به وزارت مسکن و شهرسازي واگذار تا شهر جديد صدرا در آن احداث گردد . ولي متاسفانه علاوه بر اراضي مصوب ميزان 300 هکتار نيز مورد تعرض قرار گرفت . لازم به توضيح است اين اراضي تعارضي نيز در شوراي عالي مسکن و شهرسازي به تصويب رسيده است .
3) خط راه آهن تهران – شيراز : در حدود 1700 متر با پارک ملي بمو تداخل دارد . اين در حالي است که گزارش ارزيابي اثرات زيست محيطي اين پروژه مورد تاييد سازمان قرار نگرفته است .
4) پادگان احمد بن موسي : وسعتي حدود 150 هکتاراز اين پادگان در داخل پارک واقع گرديده است . علاوه بر اين جدبدا" نيز اقدام به تصرف و تخريب بخش بيشتري از پارک ملي را نموده است
5) شرکت پارس دانه و ريز دانه : درسال1369 احداث شد . در پلاک 331 فرعي از 118 اصلي بخش 3 شيراز به نام پارس دانه و پلاک 332 فرعي از 118 فرعي بخش 3 شيرازبه نام ريز دانه که در محدوده مزرعه چاه سرخ قرار دارند . وسعتي به اندازه 8 هکتار ازاراضي پارک را تصرف کردند.
6) کارخانه صدرشيمي : وابسته به وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و همچنين پادگان قدس به ميزان 300 هکتار جهت تأسيسات نظامي و 1960 هکتار حريم حفاظتي که کارخانه در همين حريم واقع شده است . اين کارخانه درسال 1363در کنار جاده شيراز – تهران تأسيس و سموم کشاورزي را توليد مي کند .
7) موقوفه حاج زالي : با مساحتي حدود 200 هکتار تحت پلاک 1103 بخش 3 شيراز مي باشد و از سال 1346 تحت مديريت حفاظت محيط زيست است . از ارتفاعات ملوسجان (بخش غربي پارک ملي شروع و درامتداد جلگه باجگاه و در در امتداد جاده مرتبط به چشمه صادقي و چشمه فيل در محدوده دره راه و چشمه صادقي خاتمه مي يابد . لازم به توضيح است اخيرا" موقوفه مذکور ادعاي 1650 هکتار از اراضي پارک ملي را دارد که موضوع در مراجع قضايي تحت پگيري است . که آخرين نتيجه حقوقي ، صدور قرار کارشناسي است که پس از بازديد کارشناسان رسمي دادگستري ، موضوع در دست اقدام قرار خواهد گرفت .
8) تصرف و دريافت سند 72 هکتار از اراضي (دشت ملوسجان) توسط اشخاص حقيقي .
9) تصرف 41 هکتار از اراضي (دشت ملوسجان ) توسط نيروي انتظامي .
10) تصرف 32.5 هکتار از اراضي (دشت ملوسجان ) توسط شرکت رزگل .
11) تصرف 80 هکتار از اراضي (روستاي چاه سرخ ) توسط آقاي فرود حق جو و اعلام مستثنيات بودن بخشي از اين اراضي از سوي اداره منابع طبيعي .
منبع پارک ملی بمو
http://fa.wikipedia.org
http://www.irandeserts.com
http://www.iew.ir
http://kayhan.ir
