موزه‌ی تاریخ طبیعی (ﻣﻮزه ﺣﯿﺎت وﺣﺶ)

در ﻣﻮزه ﺗﺎرﯾﺦ طﺒﯿﻌﯽ اردﺑﯿﻞ ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﭘﺎﻧﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺴﻤﺖ ھﺎی ﺟﻤﺠﻤﻪ، ﺷﺎخ ﺑﺎل و ﭘﺮ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﻧﯿﺰﺣﺸﺮات ﻣﺘﻌﺪد در روی دﯾﻮار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻋﻼوه ﺑﺮ آنها ﻓﺴﯿﻞ و ﮐﺎﻧﯽ ھﺎی طﺒﯿﻌﯽ را ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﺸﺎھﺪه ﮐﺮد.

این موزه در مرداد ماه سال 1381 تاسیس گشته است.

دﯾﺪﻧﯽ ھﺎی دﯾﮕﺮ ﻣﻮزه وﺟﻮد دو زﯾﺴﺘﮕﺎه ﺗﺎﻻب و ﺑﻮﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻮب و ﻋﺎﻟﯽ و ﺑﺎ ژﺳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﺎ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ھﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴِﺖ ﻣﻮزه ﺣﯿﺎت وﺣﺶ اردﺑﯿﻞ در زﻣﯿﻨﯽ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﯾﮏ ھﺰار و ۲۰۰ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺷﺎﻣﻞ ۶ ﺑﺨﺶ آﻓﺮﯾﻨﺶ، دﯾﺮﯾﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ، زﯾﺴﺖ ﺑﻮم دﺷﺘﯽ، ﺗﺎﻻب و ﺑﻮﺳﺘﺎﻧﯽ و آﮐﻮارﯾﻮم اﺳﺖ ﮐﻪ در آناﻧﻮاع ﻣﺎرھﺎی ﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮ ﺳﻤﯽ ﻧﮕﮫﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد.

این موزه در زمینی به مساحت چهار هزار و 500 متر مربع و با یک هزار و 200 متر مربع زیربنا در حاشيه شرقي درياچه شورابيل تاسیس بنا شده است.

این موزه از شش بخش محتلف نمایشگاهی، مطالعاتی و آموزشی، هنری و رفاهی ذیل تشکیل شده است: بخش دوران آفرینش و دیرینه­شناسی که بیننده را با صحنه­هایی از جایگاه کره زمین در منظومه شمسی، دوران­های مختلف زمین شناسی و مراحل تکوین حیات و تحول اجتماعات زیستی آشنا می­سازد. دیوراماهای زیست بوم­های دشتی، تالابی و کوهستانی سه نمونه از زیستگاه­های حیات وحش استان در دو مجموعه طراحی شده و سعی شده است که جانور در محیط زیست طبیعی خود به صورتی نشان داده شود که نمایانگر ارتباط جانور با محیط زیست خود باشد. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﯿﺶ از ۱۲۰ﮔﻮﻧﻪ از ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﭘﻮﺳﺖ آراﯾﯽ ﺷﺪه (ﺗﺎﮐﺴﯿﺪرﻣﯽ) در ﻣﻮزه ﺗﺎرﯾﺦ طﺒﯿﻌﯽ اردﺑﯿﻞ ﻧﮕﮫﺪاری ﻣﯽ ﺷﻮد. از اﯾﻦ ۱۲۰ ﮔﻮﻧﻪ ۲۰ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪار، ۸۰ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﺮﻧﺪه و ۱۲ ﮔﻮﻧﻪ دو زﯾﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن، ﻣﺎھﯿﺎن و ۸ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺎدر وﮐﻤﯿﺎب ﺣﯿﻮاﻧﺎت وﺣﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ای زﯾﺒﺎ از طﺒﯿﻌﺖ اﺳﺘﺎن را در ﻣﻘﯿﺎﺳﯽ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺮای ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪان ﺑﻪﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ اکثریت قریب به اتفاق نمونه­های موجود دارای برچسب مشخصات و شنا سایی می­باشند. در 13 آکواریوم گونه­های زنده از انواع آبزیان آب­های استان و دیگر اکوسیستم­های آبی کشور، و ماهیان تزئینی و آکواریومی در معرض دید علاقه­مندان می­باشد. بخش فروش کتب زیست محیطی که در آن نشریات مختلف در خصوص محیط زیست طبیعی و آلودگی‌های زیست محیطی جهت مطالعه بازدیدکنندگان و انواع پوسترها، بروشورها و مقالات (و اخیرا نیز با تجهیز مرکز به ویدئو پروژکتور و نمایش فیلم و تصاویر حیات وحش و سیمای طبیعی استان و کشور) برای آموزش و ارتقای سطح دانش و فرهنگ زیست محیطی ارائه شده است. در طبقات فوقانی و خارج از محیط موزه، فضایی دلپذیر و با چشم اندازی بدیع و زیبا، زیست بوم آبی دریاچه شورابیل و کوهستان سبلان، مکانی برای استراحت و پذیرایی پس از بازدید از موزه و تفکر و اندیشه در مورد آفرینش است.