موزه هفت تپه

ستردگی محوطه باستانی موزه هفت تپه به مراتب باعث جلب توجه کاوشگران مختلف قرار گرفته‌است. بنابر نظریه‌هایی از این شهر به عنوان یک مرکز مهم سیاسی در زمان حکومت ایلامیان و پادشاهی تپتی‌اهر در سده پانزده پیش‌از میلاد یاد شده‌است که پس‌از ویرانی آن٬ شهر شوش به مرکز قدرت تبدیل شده‌است٬ هرچند هنوز مدرکی محکم برای اثبات آن بدست نیامده‌است.

نخستین عملیات حفاری هفت تپه به سرپرستی دکتر عزت‌الله نگهبان در سال ۱۳۴۴ در این محل آغاز گردید که تا سال ۱۳۵۷ ادامه یافت. بررسی‌های روزمینی که پیش‌تر مَک آدامز (Robert McC Adams) در این ناحیه انجام داده بود، نشان می‌داد که این محوطه گسترده باستانی فقط در دوره محدودی مسکونی بوده‌است.

مساحت محوطه هفت تپه درحدود ۱/۵ کیلومتر مربع و متشکل‌از ۱۴ تپه است. در سال‌های بعد هنگام راهسازی‌های مربوط به شرکت نیشکر هفت‌تپه٬ قسمتی از یک دیوار خشتی و طاقی آجری نمایان گردید و بلافاصله توسط هیأت حفاری باستان‌شناسی به عنوان نقطه آغاز کار انتخاب و با ایجاد شبکه‌‌های ۱۰ × ۱۰ حفاری٬ روند کار به سمت جنوب ادامه پیدا کرد که مجموع تعداد آنها حدود ۱۵۰ ترانشه می‌باشد.

در آرامگاه موجود در محوطه٬ سکوی بزرگی ایجاد شده که توسط دیوارچه‌های کوتاهی به سه بخش تقسیم می‌شده‌است. در بخش شمالی هفت اسکلت قرار داشته، بخش میانی که کوچکتر از دو بخش دیگر است، بدون اسکلت و بخش جنوبی دارای دو یا سه اسکلت بوده‌است. در پای سکو در جنوبی‌ترین قسمت آرامگاه، مجاور درب ورودی تعداد ده اسکلت بصورتی بی نظم بر روی هم قرار داشتند. به این ترتیب مجموعاً حدود ۲۱ یا ۲۲ اسکلت در معبد پیدا شده‌اند. تقسیم بندی سکوی آرامگاه به بخش‌های مختلف خود گواه اینست که این مقبره برای تدفین اشخاص متعددی ساخته شده و احتمالاً یک آرامگاه شاهی نمی‌باشد. وجود اسکلت‌های متعدد بر روی سکو و انباشته کردن اسکلت‌های قدیمی در گوشه آرامگاه نیز این مسئله را تأیید می‌کند. با توجه به اکتشافاتی که در نقاطِ مختلفِ منطقه انجام شده‌است، درب ورودی آرامگاه پس از هر تدفین با سنگ یا آجر بسته و در هنگام تدفین‌های بعدی مجدداً باز می‌شده‌است. مشاهداتی که در هفت تپه شده، نیز حاکی از این مسئله می‌باشد.

بخشی از اشیاء این موزه پیکرک و مجسمه ها: در بین اشیاء یافت شده از محوطه باستانی هفت تپه می توان به تعداد زیادی مجسمه و پیکرک های متنوع اشاره کرد. در بین آنها مجسمه های گلی انسانی، پیکرک های نوازندگان و الهه های باروری و همچنین پیکرک های حیوانات دیده می شوند. تندیس های نوازندگان نکات جالبی در مورد فرهنگ موسیقی و نوازندگی در ایلام باستان در اختیار محققین قرار می دهند. همچنین اسکلت کودک انشانی نیز در بین این مجسمه ها در این موزه قابل مشاهده می باشد. اشیاء سفالین: از صنعت سفالگری برای تولید اشیاء مختلفی استفاده می شده، بطوری که طیف گسترده ای از آنها در طول حفاری های هفت تپه کشف شده اند. علاوه بر ظروف مختلف حتی تابوت های بسیار بزرگی از جنس سفال جهت تدفین مردگان تولید می شدند. در کنار این تابوت ها از خمره های بزرگ نیز برای دفن مردگان استفاده می کردند. اشیاء فلزی: در قسمت شرقی ساختمان شماره یک، کوره ساخت اشیاء مفرغی وجود داشته که نمونه هایی از این نوع اشیاء نیز در کنار این کوره یافت شده اند. اشیاء مفرغی شامل شمیشرها، پیکان ها،اسکنه و مغار، سوزن، دکمه، قلاب و میخ، خنجر، سرنیزه و تبر می باشند.