مسجد جامع ساری

مسجد جامع ساری کهن ترین مسجد دیار علویان در سرزمین طبرستان است. مسجد جامع ساری جز معدود مساجد تک ایوانی ایران است و هم عصر مساجدی مثل فهرج یزد و تاریخانه دامغان است. در مورد مسجد جامع ساری یک نکته جالب وجود دارد و آن این است که اکثر مردم ساری معتقدند این مسجد روی بنای یک آتشکده مربوط به دوران ساسانیان ساخته شده. بسیاری از جهانگردان خارجی که در دوره های تاریخی مختلف به ساری سفر کرده بودند نیز تحت تاثیر قول عامه همین را نقل کرده که ظاهرا چندان درست نیست.

مسجد در دوره های مختلف به ویژه در زمان پهلوی اول و قاجار به کرات بازسازی و مرمت شده است. پیشینه تاریخی بنا طبق مستندات متون قدیمی به اوایل اسلام بر می گردد.

این اثر در تاریخ ۸ اسفند ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۲۷۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این مسجد سه محراب دارد. سردر ایوان با کاشی های معرق و کتیبه کوفی تزئین شده است. سقف ورودی شمالی دارای تزئینات رسمی بندی و بام بنا تمامی سفالپوش است. حیاط مسجد هسته مرکزی بناست. بنا دارای شبستان های وسیعی می باشد که شبستان جنوبی شبستان اصلی و دارای محراب و منبر چوبی مشبک است. شبستان شمالی و غربی مشتمل بر یک هشتی با سقف گنبدی شکل می باشد که عبور از آن امکان دسترسی به حیاط مسجد را فراهم می سازد. دو گلدسته آجری در قسمت بام ایوان جنوبی وجود دارد.

این مسجد در قسمت غربی خیابان انقلاب و در محدوه مرکزی شهر ساری، روبروی خیابان قارن در محله چنار بن واقع شده است. این مسجد در مرکز شهر و در مجاورت بازار نرگسیه قرار دارد.

دانشنامه شهری ایران - سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری