كاروانسرا حوض سلطان (رباط حوض سلطان)

کاروانسرای حوض سلطان، در کنار یک کاروانسرای دوره صفویه در دشت‌های جنوبی کوهمره قرار دارد. طرفین دروازه این کاروانسرا اتاق‌هایی برای نگهبانان و دو قهوه‌خانه وجود دارد. حیاط اصلی با قرینه سازی کامل، شامل ایوان‌هایی است که در دیگر کاروانسراها مشاهده می‌شود. در کنار ایوان‌ها، راهروهایی وجود دارد که به اصطبل ها راه دارد. در کنار یکی از ایوان‌ها پلکانی به طرف بالاخانه می‌رود. پشت سر این ایوان‌ها تالاری وجود دارد که هوایش به وسیله چهارتنوره، مطبوع و خنک می‌شود. این کاروانسرا آب انباری دارد که محل ذخیره آب مورد استفاده روزانه بوده است. جلوی کاروانسرا حیاط دیگری با طاق‌نما دیده می‌شود . پیش از حیاط اصلی مکانی است که هنگام وزش غبار و بادهای سوزان، کاروانیان با اقامت درآن محفوظ می‌ماندند.

رباط حوض سلطان در دوره ناصرالدین شاه قاجار احداث شد.

کاروانسرای حوض سلطان با شماره 76950 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

اطراف کاروانسرای حوض سلطان طاق نماهایی وجود دارد که اسب سواران از آن استفاده می‌کردند. در سمت جنوب نیز چند اتاق ساخته شده که دیوارشان به دیوار کاروانسرای قدیمی صفویه چسبیده است. در گوشه جنوب غربی پیشخوان، یک حمام مرکب از یک اتاق بزرگ و دو اتاق کوچک قرار دارد. اتاق بزرگ‌تر به عنوان رخت‌کن و سربینه به کار می‌رفته است. یکی از دو اتاق کوچک برای شستشو بوده و اتاق دوم حوضچه‌ای برای آب تنی داشته است. کوره حمام در زیر این مجموعه قرار دارد. این کاروانسرا مدت زیادی دایر نبود و به سبب ایجاد دریاچه حوض سلطان راه عبور از آن مسیر مسدود شد.

همشهری آنلاین – اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم