غار یافته خرم آباد

استان لرستان به دلیل کوهستانی بودن دارای غارهای مسکونی فراوانی بوده که در این میان غارهای یافته، گرارجنه، کنجی، قمری و پاسنگر مورد کاوش قرار گرفته است. لرستان به دلیل دارا بودن شرایط مساعد آب و هوایی، محیط مناسبی برای استقرار بشر در زمان های پیش از تاریخ بوده است. این اهمیت باعث شده در سال 1965 میلادی دره خرم آباد به عنوان مرکز مطالعات پیش از تاریخی دانشگاه پل آمریکا به سرپرستی دکتر فرانک هول و کنت فلانری قرار گیرد.

در سال 84 دومین دوره کاوش این غار توسط هیات مشترک ایران و بلژیک آغاز شده که در حال حاضر ادامه دارد. غار یافته به دلیل دارا بودن بیش از دو متر رسوبات باستان شناختی اواخر عصر یخ (شامل بقایای فرهنگی دوره پارینه سنگی جدید) دارای اهمیت فراوانی در مطالعه فرهنگ اوایل این دوره در خاور نزدیک و اروپاست. در دهه های اخیر پژوهش های فراوانی در ارتباط با خاستگاه و راه و روش زندگی انسان مدرن دراروپا و خاور دور انجام شده است.

در مطالعات انجام شده شباهتهای فراوانی میان مصنوعات سنگی و فرهنگ اوریناسی اروپا وجود دارد.تا پیش از این کاوش ها، برخی از متخصصان فرهنگ اوریناسی، پارینه سنگی جدید را مختص اروپا و حاشیه شرقی مدیترانه می دانستند.در کاوش های اخیر این غار، علاوه بر مصنوعات سنگی، تعدادی آویز و مهره های تزیینی از جمله دو صدف دریایی سوراخ شده، دو قطعه دندان گوزن و یک قطعه هماتیت که به شکل آویز درآمده، یافت شده است. این مجموعه از کهن ترین آویزهای تزیینی یافت شده در ایران است.