غار کیارم

بر دیواره صخره ایی سمت راست دهانه غار ( ضلع شمالی )، نگاره گردونه مهر که در داخل یک دایره حجاری شده است را مشاهده نمود. قطر تقریبی داره حدود 10 الی 15 سانتی متر و عمق حجاری بین 1 تا 3 میلی متر متفاوت است. جهت حرکت ضلع ها یا شاخه های گردونه مهر در جهت حرکت عقربه های ساعت است. گردونه های مهر هندی ( که تیره دیگر از قوم آریایی هستند ) بر خلاف جهت حرکت ساعت است. متاسفانه به علت گذشت زمان و جنس صخره ها این نگاره در حال کم رنگ شدن و نهایتاٌ محو کامل است.

این غار به لحاظ قدمت، قدیمی‌ترین غار مسکونی شناخته شده در استان گلستان محسوب می‌شود.در سال ۱۳۴۲ خورشیدی، چارلز مک بورنی از دانشگاه کمبریج انگلستان مکان باستانی فوق را شناسایی و اقدام به گمانه‌زنی کرد. بر اساس آثار به دست آمده از حفاری، قدمت این مکان به دوره پارینه سنگی میانه (حدوداً صدهزار سال قبل از میلاد) می‌رسد و این غار در این دوران محل سکونت گروه‌های شکارچی و جمع‌آوردگان غذا بوده است.

از سقف غار قطرات آب می چکد که در نتیجه آن یک بستر آهکی را تشکیل داده است. دسترسی آسان، نزدیکی به منبع تأمین آب ( رودخانه فصلی جلوی دهانه غار )، روشنایی نسبی داخل غار، امنیت و موقعیت جغرافیایی آن از جمله ویزگی هایی است که سبب برتری این غار و علت استفاده دراز مدت و پیوسته آن در طول تاریخ و استقرار در آن شده است. اطراف غار پوشش جنگلی انبوه و متراکم دارد.

ارتفاع دهانه غار در بلندترین نقطه در حدود 240 سانتیمتری و کمترین ارتفاع در انتهای آن حدود 20 سانتیمتری است. عمق غار در حدود 24 متر است. سقف غار از جنس رسوبات سنگی آهکی است، و در آن نحوه قرار گیری رگه های زمین ساختی که به طرز جالبی روی هم قرار گرفته، بسیار مشخص است. بخشی از سقف غار فرو ریخته و آثار ریزش و آوار در کف غار کاملاً مشهود است. در دهانه غار رگه های سیاه رنگ براقی دیده می شود که در استفاده مستمر و استقرار طولانی به وجود آمده است.

دسترسی به غار بسیار آسان و مسیر رسیدن به آن دشوار نیست.

در جلوی غار یک رودخانه فصلی وجود دارد که 7 متر پایین تر از کف غار است.

مصنوعات و ابزارهای سنگی این غار شامل تراشه ، ابزارهای کوچکی است که مشابه مصنوعات و ابزارهای سنگی فرهنگی موستری غارهای زاگرس و غار تشیک تاش ازبکستان است. بقایای جانوری به دست آمده شامل گاو وحشی، گوزن قرمز و کرگدن است. غار کیارم تنها محوطه پارینه سنگی است که بقایای کرگدن در آن شناسایی شده است. بقایای جانوری بدست آمده حاکی از وجود یک محیط جنگلی در اطراف غار در آن دوره بوده است. این غار مورد سکونت گروه های شکار و جمع آورندگان غذا بوده است.

نور کافی در داخل غار وجود دارد که تقریباً تا انتهای آن روشن است.

کف غار صخره ای بوده و به علت استفاده مستمر برای سکونت دام ( گوسفند و بز و... ) پوشیده از فضولات است.