عمارت کلاه فرنگی باغ نظر

بنای عمارت کلاه فرنگی شامل یک تالار مرکزی گنبد‌دار و چهار شاه نشین جانبی است که در حد فاصل آنها یک اتاق قرار دارد. خارج بنا نیز دارای تزیینات کاشی‌کاری و داخلش نقاشی‌ها و مقرنس‌کاری‌هایی دارد. فضاهای درونی بنا شامل یک بخش مرکزی و چهار شاه نشین جانبی است. یک آب نمای یک پارچه از سنگ مرمر در کف فضا طراوت فضای داخلی را موجب گردیده است.

این عمارت باشکوه از آثار دوره کریم‌خان زند است و در زمان حکومت زندیه، محل پذیرایی میهمانان و سفیران خارجی و مراسم رسمی و اعیاد مختلف بوده است.

عمارت کلاه فرنگی وکیل از سال 1315 شمسی به موزه تبدیل و عنوان موزه پارس بر آن نهاده شد. آثار و اشیا موجود در آن، شامل اشیاء ماقبل تاریخ و دوران اسلامی است که از جمله این آثار؛ ظروف سفالی، مفرغی، کتب خطی، تابلوهای نقاشی و آثار لاکی مربوط به ادوار مختلف می باشد. مجموعه ۳۰ جلد قرآن به خط یحیی الجمالی الصوفی که در قرن ۸ هجری قمری در زمان شاه ابواسحاق اینجو و به دستور خاتون نوشته شده است همراه با مجموعه‌ای از نقاشی‌های آب رنگ لطفعلی صورتگر شیرازی در این موزه قرار دارد. تابلوی معروف (کریم خان در حال کشیدن قلیان) هم در این موزه قرار دارد. در این تابلو درباریان زند مثل شیخ علی خان، صادق خان، زکی خان و لطفعلی خان زند نیز به تصویر کشیده شده‌اند. این تابلو اثر جعفر نقاش دوره زنده است. همچنین آثار نقاشان معروف دوره زندیه مثل آقا صادق، میرزا بابا نقاشباشی و جعفر به همراه آثاری از نقاشان معاصر مثل صدرالدین شایسته و میر مصور (شاگردان کمال‌الملک) به چشم می‌خورد. شمشیر کریم خان زند نیز در این موزه نگهداری می‌شود. در ضلع غربی محوطه باغ، سنگ مدور و استوانه‌ای شکل، معروف به لوح تاریخ، نگهداری می‌شود. روی این سنگ سه کتیبه با خطوط ثلث نسخ پهلوی و خط نستعلیق مربوط به سه دوره تاریخی سلجوقی، صفوی و قاجاریه حک شده است.

عمارت کلاه فرنگی به صورت هشت ضلعی ساخته شده و بوسیله ازاره های سنگی یکپارچه و تزیینات کاشی کاری با نقوش اسلیمی، گل و مرغ، مناظر شکارگاه و صحنه‌های الهام گرفته از قصه‌ها و داستان‌های قدیمی تزیین شده است. در بالای عمارت لچکی‌های کاشیکاری شده بنا را مزین کرده اند، این نگاره‌‌ها به قرنیه در چهار ضلع منظره شکارگاه و روایت بر تخت نشستن حضرت سلیمان را نشان می ‌دهد. چهار آب نما در چهار سوی ساختمان وجود داشته که آب نمای شمالی آن در مسیر خیابان زند قرار گرفته و تخریب شده است.

از این مجموعه تاریخی می توانید تمام ایام هفته بجز دوشنبه ها، از ساعت 8 الی 15 بازدید کنید.

بنا به وصیت کریم خان زند (وکیل الرعایا)، جسد وی را در شاه نشین شرقی عمارت دفن کردند و آن را آرامگاه وکیل نیز نامیدند. پس از مرگ کریمخان وی را در اینجا به خاک سپردند و آقا محمد خان قاجار در سال ۱۲۰۶ شمسی به دلیل کینه توزی دستور نبش قبر وی را داد و استخوان های او را به کاخ گلستان منتقل کردند و مجدداً در زمان پهلوی اول استخوان ها نبش قبر گردید و به این مکان عودت داده شد.