حـمام میرلی

اين حمّام در بافت قديمي شهر زنجان ضلع جنوبي بازار پايين و در كوچه مير بهاء ، واقع شده است . ورودي بنا ، رو به شرق بوده و عرض آن 20/1 سانتي متر است. بعد از ورودي نه پله كه هر پله 25 سانتي متر ارتفاع دارد ايجاد گرديده كه به سربينه متّصل مي شود . حدّ فاصل بين سربينه و ورودي دربي چوبي تعبيه شده است .

سر بینه این حمام تاریخی هشت ضلعی و به شکل مربع است، در مرکز آن حوض چهار ضلعی مستطیل شکلی قرار دارد و در بالای این حوض سقف گنبدی با نورگیر بزرگ دایره‌ای تعبیه شده است. دور تا دور سر بینه را کمدهای آهنی و چوبی برای استفاده مردم در نظر گرفته شده و هنوز هم بازاریان زنجانی از این حمام تاریخی استفاده می‌کنند، مردم زنجان نیز هر از گاهی برای به یاد داشتن گذر ایام از این حمام استفاده می‌کنند. گرمخانه این بنا به شکل مربع مستطیل با چهار ایوان در چهار جهت اصلی قرار گرفته و بعد از یک پله به کف اصلی گرمخانه گام گذاشته می‌شود، روبروی ورودی گرمخانه‌، در گوشه شمال غربی، سه دوش تعبیه شده که از آنها به عنوان خلوتی نیز استفاده می‌شود. در ضلع غربی گرمخانه ایوانی با عمق سه متر وجود دارد که دارای شش دوش بوده و ایوان ضلع جنوبی نیز دارای دو دوش است، البته وجود حوض آب در بخش مرکزی این حمام زیبایی خاصی به آن بخشیده است، ایوان شرقی گرمخانه در طرفین ضلع جنوبی خود دارای دو حوض آب است، این قسمت قبلاً محلی برای تامین آب خزینه بوده است. در گرمخانه سکویی بسیار کم ارتفاع قرار گرفته که از آن به عنوان جایگاه مشت مالی استفاده می‌شود، کف گرمخانه با موزائیک فرش شده و سقف آن نیز گنبدی شکل است،سقف این بنا تا کنون تغییری نیافته و عملیاتی برای روی آن انجام نشده است.

سقف بنا ساده و از سيمان سفيد پوشيده است , ولي ازاره هاي آن در گرمخانه از كاشي هاي منقوش به نقوش گل و گياه و هندسي تا ارتفاع 2متري پوشيده شده است . اطراف دهانه ورودي به سربينه نيز از تزئينات چوب بري شده برخوردار است . كف بنا با سنگ مرمر و يا موزائيك پوشيده گرديده و احتمالاً سقف بنا از ابتدا تا به امروز بدين شكل بوده است.

اداره کل میراث فرهنگی استان زنجان, خبرگزاری فارس