تی تی کاروانسرا سیاهکل

این کاروانسرا، آن هم در روزهایی که کاروانسراهای کمی در شمال کشور ساخته می شد، گوشه ای از اهمیت مسیر عبوری سیاهکل و موقعیت استراتژیک این شهر را روایت می کند. روایتی که البته این روزها به دلیل بن بست بودن ناقص و ناتمام باقی مانده است.

از زمانی که تی تی خانم، عمه یکی از شاهان صفوی، تصمیم گرفت کاروانسرای زیبایی به نام خود بنا کند، بنیان یکی از قدیمی ترین بناهای سیاهکل گذاشته شد. بنایی سنگی و آجری که تاریخ ساخت آن به دوران صفویه بر می گردد و اگر گذارتان به آن بیفتد، می توانید ساختمانی از سنگ رودخانه ای، آجر و ملات گچ و ساروج را ببینید که در مسیر راه کاروانی دیلمان به لاهیجان بر سر دوراهی رودخانه باباکوه و میثم ‌رود احداث شده است، دارای حیاط مرکزی و ورودی هشتی ‌مانند و دو ایوان در اطراف هشتی است. جایی درست در ۱۰ کیلومتری جاده سیاهکل به دیلمان و بر پای تپه ای نسبتا بلند و سرسبز که در گذشته راه اصلی کاروان رو از لاهیجان به دیلمان و طالقان بوده است.

از ویژگیهای معماری این بنا می توان گفت که این کاروانسرا از نوع کاروانسراهای برون شهری و دو ایوانی است. ورودی بنا در ضلع شمالی قرار دارد. پس از گذر از فضای ورودی فضای هشتی و سپس میانسرا قرار دارد. در ضلع شرقی و غربی فضای هشتی از طریق فضاهای واسط به دو اتاق با مساحت ۱۷ مترمربع را پیدا می کنیم.مساحت میانسرا ۳۹۸ مترمربع است. در وسط آن حوض کوچکی قرار دارد. در چهار کنج بنا اتاق مربع شکلی به مساحت ۱۴ مترمربع قرار گرفته است.قبل از ورود به اتاق ها با یک فضای نیم هشت مواجه می شویم. در جبهه جنوبی بنا یک فضای شاه نشین و در دوطرف آن دو اتاق همانند جبهه شمالی قرار دارد. بطورکل اصل تقارن در ساخت این کاروانسرا رعایت شده و بنا دارای محور تقارن در جهت طولی است.

تی تی کاروانسرا سیاهکل در سال ۱۳۷۵ به شماره ۱۷۸۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است. این شهرستان با موقعیت جلگه ای در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر لاهیجان قرار دارد و رودخانه کوچکی به نام شمرود از وسط آن عبور می کند که زیبایی خاصی به این منطقه بخشیده است.

کتاب گیلان جلد اول سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان گیلان