مشخصات تنگ وویله دهلران
اثر مهم تنگ وویله دهلران ویرانه های شهر سامرا است که در کنار رود چک زنگی در مجاورت روستای بردی واقع شده است و هیئت باستان شناسی بلژیک قدمت آنرا پیش از تاریخ تخمین زده است.
قلعه شیاخ در برگیرنده شهر باستانى شیاخ در شمال شرقى زرینآباد در استان ایلام است. این قلعه بر فراز تپهاى در دامنهٔ کوههاى تخت پیران قرار دارد. بنای قلعه بزرگترین بنای باستانی استان ایلام است که قدمت آن به دوره ساسانیان می رسد. این اثر زیبا بر بالای یک بلندی نسبتا مرتفع که بر رودخانه های شاخ و دره شور مشرف است و در دامنه تنگ معروف ووییله و کوه های تخت نیله در شمال شرقی و تخت پیران در شمال غربی و در یک موقعیت طبیعی - جغرافیایی مهم و احتمالا بر سر راه باستانی ایران به میان رودان ( بین النهرین ) واقع شده است و به عنوان نماد حاکمیت و یکی از شاهکاری معماری دوران ساسانی از آن یاد می شود. این اثر باستانی به در سال 1388 در فهرست اثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
ویژگیها تنگ وویله دهلران
بخش زرین آباد یکی از بخش های سه گانه شهرستان دهلران است که از قدمت بسیار تاریخی و باستانی برخوردار است و در زمانهایی به عنوان یک منطقه استراتیژیکی از آن یاد شده است. وجود قلعه های همچون قلعه انجیر و شیاخ بیان گر این موضوع است که از قدیم ایام بخش زرین آباد یکی از مناطق استراتیژیکی محسوب می شود. قلعه یک دیوار دفاعی دارد، افزود: دیوار قلعه شاخ دهلران 6 متر ارتفاع و یک ونیم متر پهنا دارد و در معماری بنا از توپوگرافی و شرایط طبیعی منطقه، بیشترین بهره برده شده است. قلعه ساسانی شیاخ در دهلران از سه جهت شرق، غرب و جنوب پرتگاه دارد و ورودی آن از جبهه شمالی بوده که در سالهای گذشته، این ورودی تخریب شده و هم اکنون هیچ سندی از معماری ورودی قلعه در دست نیست.
