تنگ زینگان صالح آباد (تنگه زینه گان)

. تنگ زینگان در بخش صالح آباد و در 5 کیلومتری از آن جای گرفته و جزء حوزه استحفاظی آن و از توابع شهرستان مهران است. این منطقه در حاشیه منطقه حفاظت شده کولک در استان ایلام واقع شده است. این تنگه یک آبراهه دایمی است به طول تقریبی 1 کیلومتر و در میان تپه ماهورهای غرب صالح آباد که با هبور از دشت صالح آباد یک منظره طبیعی بسیار جالب را بوجود آورده، ایجاد شده است. تنگ زينگان با عرض تقريبي 5 متر كه در بعضي قستمها حداقل به 2 متر و در قسمتهاي عريضتر حداكثر به 8 متر مي رسد و در قسمتهاي ابتدايي و مياني تشكيل راههاي عميقي را داده است. رسوبات موجود در بخش آبراهه در بخش فوقانی شامل کنگلومرا می باشد که با توجه به لیتولوژی موجود متعلق به سازند بختیاری، سن بلوئن فوقانی است. در بین قطعات موجود کنگلومرا بیشتر قطعات سیلیس به انواع مختلف و رنگها به چشم می خورد که می توان این سنگها را از نوع سنگهای نیمه قیمتی استان به حساب آورد. در زیر کنگلومراهای منطقه که در بهضی قسمتهای خود دانه بندی توری را نشان می دهد و لیتولوژی حاکم شامل ماسه سنگهای رسی به رنگ قرمز و سبز می باشد. در بعضی از قسمتهای آبراهه مذکور قندیلهای آهکی بوجود آمده است.

طرفین آبراهه بوسیله دیواره هایی که در طول سالیان متمادی ایجاد گردیده محصور شده به طوری که ارتفاع این دیواره ها بیش از 30 متر است. این دیواره ها به صورت موازی و با فاصله منظم از هم در قسمت فوقانی چنان به هم نزدیک شده که تشکیل شکافی عمیق را می دهد و جوی روان آبهای سطحی و چشمه های سطحی در بالای تنگ ایجاد محیطی بسیار مرطوب همراه با ریزش قطرات آب از سقف می شود که محیط جذابی را ایجاد کرده است. این محیط مرطوب باعث ایجاد خزه بر روی دیوار تنگ می شوند و وجود درختان انجیر در بالای شکاف باعث مخفی شدن تنگ می گردند. همچنین وجود گیاهان مختلف بر روی دیواره از جمله پرسیاوشان مناظر زیبایی ایجاد کرده است. وجود جریان دایمی آب در داخل تنگ و رطوبت بالای محیط هوای دلپذیری را در درون تنگ بویژه در فصل تابستان ایجاد کرده و در فصل زمستان نیز دما از تعادل بیشتری نسبت به محیط اطراف برخوردار است. برای عبور از تنگ باید برنامه ربزی کاملی صورت گیرد چون تنگ در بسیاری از نقاط دارای مسیرهای تردد بسیار باریکی است.

به گردشگران توصیه می شود قبل از رفتن به غار به امامزاده علی صالح(ع) به عنوان مهمترین بقعه متبرکه استان ایلام در نزدیک راه دسترسی به غار هم سری بزنند تا از بار معنوی سفر هم برخوردار شوند. اما‌مزاده على صالح از معاصرین حضرت امام موسى‌کاظم (ع) بوده که همزمان با طغیان خلفاى عباسى به ایران هجرت کرده و در زمان امام رضا (ع) در محل صالح‌آباد به شهادت رسیده است. در زمان هلاکوخان بنای کوچکی روی قبر او ساختند ولى در زمان قاجار مرمت و پس از پیروزى انقلاب اسلامى به طور کلى تجدید بنا شده و در مجاورت بقعه، مزار شهدای جنگ تحمیلی هم دیده می شود که به اهمیت زیارتی آن افزوده است.

یکی از راه های دسترسی به تنگ زینگان از طریق رودخانه چم سرخ به طول 1750 متر است. راه دیگر دسترسی به تنگ از طریق روستای ریکا به سمت جنوب و شمال ارتفاعات خلیفه در سمت چپ جاده یک راه انحرافی ایجاد گردیده است که تا بالای ارتفاعات تنگ زینگان در سمت شمال غربی امتداد می یابد که پل های آن در دست تکمیل است.