بقعه سلطان ویس

مقبره سلطان ویس در دامنه کوهی به همین نام واقع شده است و از دو بخش مقبره و ساختمان جانبی تشکیل شده است. خود مقبره ساختمانی هشتی شکل ، با گنبدی سنگی می باشد و ساختمان وابسته به آن شامل سرداب و نمازخانه است .

مقبره سلطان ویس مربوط به دوره سلجوقیان است.

این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۸۹۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این مقبره از بیرون، معرف یك برج هشت ضلعی به ارتفاع 6متر است كه طول هر ضلع در داخل 2 و در خارج 3 متر می‌باشد. ورودی اصلی كه دارای 6 قوسی در قسمت بالا و پنجره‌ای نورگیر در بالاتر است از جانب شرق باز می‌شود و محرابی در دیوار جنوبی مقبره جاسازی شده كه جز طرحی به صورت مقرنس در بالای فرورفتگی آن تزیین دیگری ندارد. دو تالار كه هريک به عرض 3متر و طول 8/60 متر، در جهت شمالی جنوبی به موازات یكدیگر در قسمت جنوب مقبره ساخته شده و به هم راه دارند، به وسیله دالان سرپوشیده باریكی به بنای مقبره ملحق گشته‌اند. محراب دیگر بنا در جنوب تالار شرقی قرار دارد و هر تالار دارای تعدادی تاقچه و درگاهی با قوس نيزه‌دار یا نعل اسبی است. مصالح به كار رفته برای برپا ساختن این بنا و گنبد خوش تناسب آن، تنها سنگ‌های لاشه كوه است كه به هیچ وجه تراش داده نشده‌اند. علاوه بر هنر معماری، آنچه که بر اهمیت بنا افزوده دشواري انتقال آب مورد نیاز بنایی از دره‌های عمیق پایین كوه به بالای آن است كه از عشق و ایمانی راستین حكایت دارد.

به گفته حمدالله مستوفی تاریخ نگار مشهور ، این مقبره متعلق به اویس قرنی یکی از صحابه حضرت علی (ع) می باشد.

فهرست آثار ملی ایران - سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - شهردرای قزوین