مشخصات بافت قدیم گرگان
شكل گیری و تجمع فضاهای مسكونی در بافت قدیم گرگان تحت عنوان یك محله با نام مشخص بیانگر علل و عواملی است؛ بعضی از این محلات در روند تجمع افراد یك صنف شكل گرفته اند مانند محله نعلبندان و یا دباغان ، بخش دیگری از محلات بخاطر همجواری باعناصر و فضاهای خاص نام آن را به خود گرفته اند مانند محله میدان یا سرچشمه .
تاریخچه بافت قدیم گرگان
قدمت بافت قدیم گرگان به زمان قاجار بر میگردد
ویژگیها بافت قدیم گرگان
محله اصلی سبزه مشهد كه در شمال و كنار دروازه گرگان قدیم قرار داشت شامل محلات فرعی تر: سرچشمه ، سرپیر ، چهارشنه ای و دباغان است. این محله به دلیل بوجود مظهر قنات در محدوده آن تامین كننده آب ساكنین شهر بوده است. عناصر مشخصی كه در مركز و محدوه این محله قرار دارند شامل : امامزاده نور ، مصلی و چند تكیه هستند.
محله اصلی میدان كه در غرب وكنار دروازه مازندران قرار داشته است شامل محلات فرعی تر : دربنو ، میر كریم ، دوشنبه ای و دوچنار می باشد ( محله دوچنار در حال حاضر وجود ندارد ) در محله میدان یكی دیگر از بازارهای اصلی شهر وجود داشته است كه با احداث خیابانهای جدید بخشی از آن از بین رفته است و بخشی دیگر ان بصورت بازارچه ای فعال بكار خود ادامه می دهد .
محله اصلی نعلبندان كه در شرق شهر و كنار دروازه خراسان قرار داشت شامل محلات فرعی تر : میخچه گران ، پاسرو ، باغشاه و شیركش است. قدمت دو محله باغشاه و شیركش به اواخر دوره قاجار می رسد .
سیمای عمومی بافت قدیم گرگان
به نظر می رسد كه محله میدان قدیمی تر و مربوط به زمانهای اولیه شكل گیری شهر باشد كه بعد دو محله شمال و شمال شرقی در كنار آن بوجود آمده اند و باعث شده شهر بطرف شمال و شمال شرقی رشد كند؛ ولی از طرف غرب به خاطر وجود خندق و بارو و از طرف جنوب بعلت وجود كوهها و جنگلها رشد كمتری داشته است. این رشد باعث ایجاد محلات فرعی تر ( شیركش ، پاسرو و میخچه گران در شرق و جنوب شرقی و محلات چهارشنبه ای ، سرپیر ، دباغان در شمال شرقی و بلیس محله در شرق ) شد و ادغام كلیه محلات با هم بافت قدیم گرگان را تشكیل می دهد .
