امامزاده هاشم (ع) هراز

نسب امامزاده هاشم را به امام حسن مجتبی می‌رسانند. بنا به گفتۀ کهنسالان منطقه، در گذشته، در محل امامزاده هاشم (علیه السلام) و گردنۀ مذکور، کاروان‌سرایی وجود داشت که در قسمت شمال غرب آن اتاق کوچکی بود که تنها گنجایش چند نفر را داشت و آن را امامزاده هاشم (علیه السلام) می نامیدند. در اواخر دهۀ چهل شمسی، به مرور بناهای دیگری که در اطراف امامزاده بود تخریب و فضا امامزاده توسعه داده شد به‌ گونه‌ای که امروزه بنای امامزاده هاشم (علیه السلام) بیش از هزار متر فضای مناسب دارد. در حال حاضر، کلیه بنای امامزاده هاشم (علیه السلام) نوسازی شده است و گسترش و توسعة آن ادامه دارد

قدمت بنای اصلی امامزاده به دورة صفویه بر می‌گردد.

این امامزاده با شماره ۶۱۷ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. به نظر می‌رسد در گذشته در کنار این بقعه، کاروانسرایی وجود داشته که امروز اثری از آن به چشم نمی‌خورد. کوهستانی بودن منطقه و قرارگیری بنای امامزاده در مسیر یکی از پرترددترین جاده‌های کشور، علاوه بر کارکرد اصلی مذهبی و زیارتی آن، زمینه‌ساز پیدایش کارکردهای مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شده و توقفگاه مناسبی را برای زائران و مسافران خسته از راه فراهم آورده است.

نمای بیرونی گنبد مخروطی شکل است که این نوع گنبد در معماری مناطق کوهستانی و در منطقۀ دماوند رایج است. از آن جمله می‌توان به مقابر برجی آرامگاهی در این منطقه همانند امامزاده عبدالله دماوند اشاره کرد. بر صفحه‌ای فلزی که در ورودی بقعه نصب شده، دربارۀ نسب امامزاده هاشم (علیه السلام) چنین آمده است: «حضرت هاشم (علیه السلام) بن حسن بن یحیی بن حسین بن طباطبا بن ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم بن حسن مثنی بن حسن مجتبی بن علی بن ابی طالب نسل 9 از امام حسن مجتبی علیه السلام». امامزاده صحن محصوری ندارد و در ضلع شمال خود که مشرف به صحن است، رواقی با هفت طاق قوسی شکل ساده دارد و از چهار ورودی آن، هم‌اکنون دو ورودی مردانه و زنانه مورد استفادۀ زائران است. ورودی اصلی آن (ورودی مردانه) در جبهۀ شمال شرقی بنا و رو به جاده است. این بنا، فضای گنبدخانه ندارد و پس از ورود و گذر از فضایی طاقی شکل، وارد فضای حرم می شود که ضریح امامزاده در آن قرار دارد و به دو قسمت مردانه و زنانه تقسیم شده است. داخل امامزاده به شکل زیبایی آینه‌کاری شده و دو در منبت ـ معرق‌کاری شدة امامزاده، در ضلع شمال و جنوبی آن نیز از جمله عناصر دیدنی موجود در بقعه است. ضریح طلایی امامزاده، چهار وجهی است و تزئینات و کتیبه‌هایی از آیات قرآن در قاب‌های میناکاری دارد. محوطۀ پشت امامزاده، محل اسکان خادمان و مدیران بقعه و اتاقی نیز به عنوان کشتارگاه قرار دارد. همچنین در فضای باز مقابل ضلع شمالی بقعه هم، رستوران‌ها و مغازه‌های متعدد و در آن سوی جاده، قبرستان امامزاده، ساختمان زائرسرا و مخابرات قرار دارند. درآمد امامزاده از هر مغازه یا محل درآمد دیگر، نیمی صرف بازسازی موقوفه و نیم دیگر به حساب ادارۀ اوقاف واریز می شود تا با نظارت مراجع تقلید، برای هزینه‌های مربوط به مسافران در راه مانده و موارد لازم دیگر صرف شود.

آستان امامزاده هاشم (علیه السلام) در 60 کیلومتری شمال‌غرب تهران (جاده هراز)، در بالاترین ارتفاعات مشرف به دماوند و دشت مشاء، واقع است.

آستان امامزاده هاشم (علیه السلام) خدمات و امکاناتی از قبیل پارکینگ یک هکتاری، زائرسرایی با 16 اتاق، اورژانس، مخابرات، هتل و رستوران، بازارچه، نانوایی، سایت کایت پروازی، امدادهای جاده ای و امور فرهنگی و تبلیغاتی دارد.

زیارت نامه امامزاده هاشم (ع) السَّلامُ عَلَیکَ اَیُّهَا السَّیِّدُ الزَّکِیُّ، اَلطّاهِرُ الوَلِیُّ، وَالدّاعِی الحَفِیُّ؛ اَشهَدُ اَنَّکَ قُلتَ حَقّاً، حَقّاً، وَنَطَقتَ حَقّاً وَصِدقاً، وَدَعوتَ اِلی مَولایَ وَمَولاکَ، عَلانِیَةً وَسِرًّا، فازَ مُتَّبِعُکَ، وَنَجا مُصَدِّقُکَ، وَخابَ وَخَسِرَ مُکَذِّبُکَ، وَالمُتَخَلِّفُ عَنکَ، اَشهَد لی بِهذهِ الشَّهادَةِ، لِاَکونَ مَنَ الفائِزینَ بِمَعرِفَتِکَ وَطاعَتِکَ، وَتَصدیقِکَ وَاتِّباعَکَ، وَالسَّلامُ عَلَیکَ یا سَیِّدی وَابنَ سَیِّدی. اَنتَ بابُ اللهِ المُؤتی مَنهُ، وَالمَأخوذُ عَنهُ، اَتَیتُکَ زائِراً، وَحاجاتی لَکَ مُستَودِعةً، وَها اَنَا ذا اَستَودِعُکَ دینی وَاَمانَتی، وَخَواتیمَ عَمَلی، وَجَوامِعَ اَمَلی اِلی مُنتَهی اَجَلی، وَالسَّلامُ عَلَیکَ وَ رَحمَةُ اللهِ وَبَرَکاتُه. *** سلام بر تو ای آقای پاک و پاکیزه و سرور من و ای دعوت کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان بسوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق کننده ات و نومید و زیانکار شد تکذیب کننده ات و آن کس که با تو مخالفت کرد گواه باش برای من این گواهی را تا من بوسیله معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره رستگاران باشم و سلام بر تو ای آقای من و ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را) از آن بگیرند آمده ام به درگاهت برای زیارت و حاجتهای خود را به تو سپرده ام و من اکنون به تو می سپارم دینم و امانتم و سرانجام کارهایم و همه آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش.

پایگاه جامع امامزادگان و بقاع متبرکه ایران اسلامی - پایگاه خبری تحلیلی اهل بیت