آرامگاه رشید الدین محمد بیدوازی

هر یک از اضلاع بنا 5/3 متر طول دارد و عرض کلی بنا 45/8 متر است. گنبد بنا نیمکره­ای و از جنس آجر با کلافکشی چوبی است که از دیواره خارجی گنبد به صورت خشخاشی بیرون زده است. دیوارهای داخلی بنا با تاقنماهای ساده تزیین شده که در روی آنها یک افریز گچبری شده به خط ثلث در ارتفاع 4/2 متری از کف بنا گرداگرد دیوارها چرخیده و سپس یک ردیف تاقنمای دیگر با طاق قوسی و در نهایت در زیر نورگیرهای گنبد در ارتفاع 4/5 متری از کف بنا یک ردیف کتیبه گچبری مشابه دیگر وجود دارد. در دیوارۀ جنوبی بقعه یک محراب کوچک با تزیینات کاربندی گچی وجود دارد. در قاب تزئيني محراب بقعه آيه 39 سوره مبارکه آل عمران(فنادته الملائکه و هو قائم يصلي في المحراب) آورده شده که از بين رفته است. کتیبه افریزها آیاتی از قرآن مجید و درود و سلام بر چهارده معصوم است و در بخشی از آن نیز صاحب قبر را محمد رشید الدین نوادۀ شیخ همام و نبیرۀ شیخ احمد غزالی صاحب تبار معرفی کرده است. با توجه به اینکه نام استاد کار ضریح در کتیبه محمد بن نظام ذکر شده بایستی محمد بن محیی بانی این ضریح باشد.

شیخ رشید الدین محمد بیدوازی(م. 866هجری) از مشایخ صوفیه و بیست و یکمین قطب سلسلۀ ذهبیه کبرویه است. به استناد متون تاریخی وی در سال 877 هجری وفات یافته و در زادگاهش بیدواز به خاک سپرده شده است. بر مزار او یک بنای سادۀ هشت ضلعی گنبددار با سنگ لاشه و ساروج ساخته شده است.

ورودی بنا در ضلع غربی است ولی در اصل دو ورودی دیگر هم در ضلع شرقی و شمالی وجود داشته که امروزه مسدود شده است. در گذشته درب و ضریح این بقعه از جنس چوب گرد و به صورت زیبایی منبت کاری شده بود که هم اکنون به موزه منتقل شده است. امروزه بجای ضریح سنگ قبر و بجای درب منبت قدیمی درب چوبی ساده­ای نصب شده است.

ضریح مقبره از جنس چوب گردو و چنار به ابعاد 130 در 193 و ارتفاع 180 سانتی متر دارای نقوش و کتیبه هایی به صورت منبت کاری شده است.نقوش بکار رفته اغلب اسلیمی و استفاده از گره های هندسی به شکل شمسه و اشکال هشت ضلعی است. درب مقبره نیز با همین روش منبت کاری شده است. کتیبه های ضریح به خط نسخ است و در آن نام استاد کار ذکر شده است: «عمل استاد محمد بن نظام بنده ذوالجلال و الاکرام». متن کتیبۀ دوم در حاشیه بالای ضریح حاوی اسامی جلاله و به شرح زیر است: هو الله الذی لا اله الا هو الرحمن الرحیم الملک القدوس السلام المومن المهیمن العزیز الجبار المتکبر الخالق الباری المصور الغفار القهار الوهاب الرزاق الفاتح العلیم القابض النار الباسط الخافض الرافع امعض المذل السمیع الحکیم العدیل الطیف الخبیر الحلیم العظمیم الشکور العلی الکبیر الحفیظ المقتدر الحسیب الخلیل الکریم المجیب الواسع الحلیم الودود المجید الباعث الشهید الحق الوکیل القوی الولی الحمید الحی القیوم الواحد الواجد الاحد الصمد القادر المقتدر الموخر الاول و الاخر الظاهر و الباطن و الوالی و المتعالی التواب المنعم المنعم المنقم الغفور الرحیم المالک الملک ذالجلال و الکرام المقسط الجامع الغنی المغنی المعطی المانع الظار النافع النور الهادی البدیع الباقی الوارث الرشید الصبور الستار. نمقه الضعیف محمد بن محیی سنه 881.