آرامگاه خضر (قدمگاه خضر)

قدمگاه خضر آمل یک بنای شش ضلعی کوچک است با ابعاد داخلی 3.2/3 متر. در هویت این «بقعه» معروف به «قدمگاه خضر» در آمل ، دکتر منوچهر ستوده ، در جلد چهارم کتاب « از آستار تا استارآباد ،چنین می نگارد ؛ در تاریخ طبرستان و رویان و تاریخ رویان ، مولف می گوید ؛ " حسن بن علی بن عبدالرحمن شجری معروف به « داعی صغیر » ، دستور داد خانه ای برای سادات علوی و حسنی این شهر در مصلای آمل بنا کنند و فرمود ؛ مجموع سادات آنجا خانه ها ساختند. گمان می رود این محله ، که سادات در آن خانه بنا نهادند ، احتمالا می تواند همان « رضوانیه » امروزی باشد . در این محله ، امروزه هم مصلی است که نماز جمعه منعقد می شود و هم دارای یک بیمارستان مجهز به نام هفده شهریور و کتابخانه عمومی قرار دارد ، که این کتابخانه از موقوفات بقعه خضر است. ستوده در صفحه 29 کتاب از آستارا تا استارآباد، در بخش معرفی آثار تاریخی آمل می نویسد ، در محل هلال احمر ایران ، سرپل مصلی ، پشت کتابخانه عمومی شهر ، گنبدی است به نام « خضر » ، که ممکن است مدفن یکی از سادات باشد . داخل این گنبد محلی معروف به « هفت تن » است ، که امکان دارد هفت تن از سادات حسینی در این جا به خاک سپرده باشند.در روایت دیگر آمده که خضر نبی در گذر از ایران بوده که به آمل آمده و اولین جایی که نقل مکان کرد همین قدمگاه خضر نبی است. در روایتی دیگر آمده که این بقعه مدفن هفت سید است. ظاهر بقعه‌ هم شبیه به «آرامگاه سه سید» در شهر است. هم بقعه و هم آرامگاه در‌‌ زمان حکومت سادات مرعشی بنا نهاده شده‌اند. در زمان احداث بنای قدمگاه خضر، این بقعه در مکانی واقع شده بود که قبرستان شهر به شمار می‌رفت. از این نظر شاید بتوان گفت که روایتی که بقعه‌ را مدفن هفت سید می‌داند پذیرفتنی‌تر از بقیه روایت‌ها است. آقای کاظمیان، متولی این قدمگاه، نیز این روایت را تایید می‌کند و می‌گوید که «از در ورودی بقعه که داخل بروی، پیش پایت مدفن این هفت سید است.» این روایت در یک کتاب تاریخی به قلم منوچهر ستوده تایید شده است. برخی مردم شهر معتقدند که خضر پیامبر شبهای چهارشنبه برای نماز خواندن به قدمگاه می‌رود و برای این وقت در قدمگاه احترام خاصی قائل‌اند.

بقعه خضر (قدمگاه خضر) مربوط به سدهٔ ۹ هجری قمری است.

این اثر در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۳۵ با شمارهٔ ثبت ۱۲۴۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌ شهر - سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران