گنبد نمکی کهنه

گنبد نمکی کهنه در شرق کمربند چین و تراست زاگرس و در انتهای شرقی طاقدیس کوه کلات شیخ قرار دارد. فرسايش توسط آب باران انجام مى شود و تيغه هاى برنده و اشکال نيزه اى در سطح نمک ايجاد مى کند. با توجه به شرايط زمين شناسى و ژئومرفولوژى منطقه،‌جريان آبراهه ها از ديواره هاى پيرامون گنبد به سمت اطراف و در نهايت به سمت جنوب در نيمه جنوبى نمکير و به سمت شمال در نيمه شمالى نمکير است، صدها آبراهه کوچک و بزرگ با طرح شعاعى نمک را مى برد انحلال ناشى از بارندگى هاى پياپى باعث تشکيل ضخامت قابل توجهى از خاک سطحى و باقيمانده هاى نامحلول سازند هرمز در سطح نمک شده است.

وسعت گنبد نمکى حدود 21 کيلومتر مربع است. بلندترين نقطه کوه نمک از سطح دريا 1100 متر ارتفاع دارد وارتفاع پايين ترين رخنمون نمک از سطح دريا حدود 700 متر است. بخش اصلى رخنمون نمک در گنبد نمکى کهنه از توده هاى يکنواخت نمک هرمز تشکيل مى شود که رخنمون هاى آن محدود به گوشه شمال شرقى گنبد است. همراه نمک مجموعه نامنظمى از مواد رسى،‌ اکسيدهاى آهن و گچ وجود دارد که به واحدهاى رسوبى – ولکانيکى سازند هرمز مربوط مى‌شود و به همراه نمک هرمز بالا آمده است.

به صورت کوهستانی صعب العبور و یک گنبد نمکی فرسوده است.

درجه حرارت در روزهاى تيرماه گاهى به 50 درجه مى رسد اما حداقل دما در بهمن ماه گاهى کمتر از 5 درجه است. بارش هر سال در فصلهاى زمستان و در بهار اتفاق مى افتد و در صورت وقوع به شکل رگبارهاى تند است که باعث جريان سيلاب در آبراهه ها مي شود.

گنبد نمکى کهنه در موقعیت جغرافیایی N275938 E545449 در استان فارس واقع است.

براساس مطالعات انجام گرفته در لارستان حدود 21 گنبد نمکی برون‌زد مانند گنبدنمکی شمال غرب کرموستج، جنوب شرق کرموستج، چهاربرکه، شاه غیب، هرمود میرخوی، دهکویه، کهنه اوز، دنگز، بادینی، کوه شب و غیره موجود است.

به علت توپوگرافی خشن نمک، دسترسی به بسیاری از ارتفاعات نمکی بسیار دشوار است. از طریق آبراهه هایی که پیرامون این گنبد وجود دارد میتوان دسترسی داشت.

همگردی صحبت نو کویر ها و بیابان های ایران