موزه لطفعلیان ملایر

خانه تاریخی لطفعلیان مربوط به اواخر دوره قاجار است؛ سازنده و مالک اولیه این خانه مرحوم محسن مصدقی معروف به مصدق‌الممالک بود که در عصر فتحعلی شاه قاجار، به واسطه رابطه خویشاوندی که با دربار داشت، با بهره‌گیری از معماران چیره‌دست آن دوره، اقدام به ساخت این مجموعه (شامل اندرونی، حسینیه و اصطبل) کرد. بعدها شخصی به نام مرتضی خان لطفعلیان، این مجموعه را خریداری کرد و بخش حسینیه را به خانه تبدیل کرد.

خانه تاریخی لطفعلیان در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۸۹۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه لطفعلیان ملایر در 2 طبقه ساخته شده است؛ نمای بیرونی خانه با کاهگِل پوشیده شده است و فاقد پنجره و نیز تزئینات بیرونی است. سردرِ ورودی این خانه از آجرکاری‌ها و نقوش جالب توجه ساخته شده است و در کنار درِ ورودی آن نیز پاخورهایی به شکل حجره، به چشم می‌خورد. ورودی این خانه به شکل هشت‌ضلعی یا هشتی کریاس می‌باشد که توسط راهرویی با پوشش طاق ضربی به شکل دالانی بلند به 3 راه پشت‌بام، اصطبل و حیاط کوچک مستطیل شکلی منتهی می‌شود. سقف طبقه همکف پوشیده از طاق‌های آجری زیباست و پوشش طبقه فوقانی آن به صورت مسطح با تیر چوبی است. یکی از بخش‌های تشکیل‌دهنده این خانه، یک زیرزمین موسوم به «حوضخانه» به عرض 5 متر و طول 9 متر با 6 ستون آجری قطور می‌باشد که یک حوض در میان آن واقع شده است. دیوارهای این زیرزمین با طاق‌های ضربی، تماماً آجرکاری شده است. نقش این قسمت از بنا به هنگام تابستان بسیار جالب توجه بوده است به این جهت که زیرزمین به واسطه آبی که در کانال حوضچه جریان داشته، در مواقع گرم سال از هوای خنکی برخوردار بوده و مالک خانه در تابستان گرم در زیرزمین تخت زده و به استراحت می‌پرداخته است.

پایگاه خبری تحلیلی ملایری ها – همشهری آنلاین - سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری