مسجد جامع بابل

مسجد جامع بابل دارای دو سر در ورودی در دو جهت غرب و شرق است که هر کدام دارای سقفهایی به صورت هشتی هستند. این مسجد دارای یک گلدسته است. در بالای گلدسته اتاقکی چوبی وجود دارد که امروزه فرسوده شده و در حال تخریب است. در دو طرف شمال و جنوب حیاط مسجد دو صحن وجود دارد که شبستان اصلی مسجد در سمت جنوبی حیاط واقع شده و در سمت شمال ساختمانی به اندازه ساختمان جنوبی وجود دارد که دارای آبدارخانه و شبستانی کوچک است. مرمت ساختمان شمالی این مسجد در دوران پس از انقلاب صورت گرفته که روی ستونهای این شبستان کاشی کاریهایی صورت گرفته که به شدت تخریب شده اند. محراب اصلی این مسجد که در سمت غرب وجود دارد قدیمی شده و کاشی های آن در حال تخریب است، ولی هنوز آیاتی بر روی آن قابل مشاهده است که این آیات از سمت راست و پایین شروع شده و محراب را دور می زند. همچنین چهار محراب دیگر در کنار محراب اصلی برای نمازگذاران در مسجد ساخته شده تا از محراب قدیمی استفاده نشود.

این مسجد دارای قدمت طولانی و مربوط به اوایل دوران اسلام است؛ هرچند درباره زمان ساخت این مسجد بحث بسیار است. کتیبه های مختلفی در محوطه مسجد وجود دارد که اکثر آنها مربوط به دوره سلطنت قاجار است.

این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۱۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بالای سر در ورودی این مسجد کتبیه ای وجود دارد که بر آن نام مسجد جامع عتیق بارفروش ثبت شده بود و ابیاتی نیز در خود داشت. همچنین در سر در ورودی غربی این مسجد آیات و عباراتی بر روی خشت های کاشی به تاریخ 1230 هـجری نوشته شده است. کتیبه ای دیگر در همان سر در ورودی غربی مسجد وجود دارد که در آن آمده است محمد شاه قاجار به حاکم مازندران فضل علی خان در سال 1251 هـجری دستور داد تا مالیات نانواها را از بین ببرد؛ این کتیبه تا به امروز در همان سر در ورودی مسجد پا بر جا مانده است.

وب سایت انسان شناسی و فرهنگ - تاریخ طبرستان، جلد اول، به تصحیح عباس اقبال آشتیانی، تهران، کلاله خاور - دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر - سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران