حمام قدیمی اروج

حمام اروج در رامیان استان گلستان قرار دارد و یک بنای درون شهری است. این بنا در اوایل حکومت مظفرالدین شاه قاجار بوسیله حاکم استرآباد میر سعدا… خان میرفندرسکی، احداث شده است و تنها بنای تاریخی شهر رامیان است. نام دیگر این گرمابه به علت هم جوار بودن با محله آق اوایلی در ضلع غربی شهر به حمام آق اوایلی نیز شهرت یافته است.

این حمام در اوایل حکومت مظفرالدین شاه قاجار بوسیله حاکم استرآباد ‹‹ امیر سعدالله خان میرفندرسکی ›› احداث شد.

حمام اروج از سه سالن رختکن، استحمام و خزینه تشکیل شده و دارای 12 طاق جناقی زیبا و سقف گنبدی ( 8 گنبد بصورت نورگیر ) ساخته شده است. همچنین بنای مذکور دارای دو خزینه آب سرد و گرم، حوض، پاشوره و گرمخانه است.

بنای این حمام شامل ورودی، رختکن، خزینه آبگرم، خزینه آبسرد، گرمخانه، تون یا آتشخانه و سرویسهاست. این بنا دارای دو ورودی شمالی و جنوبی است . ورودی اصلی بنادر ضلع جنوبی قرار دارد و ورودی شمالی بنا نیز الحاقی است . ورودی پس ازچند پله به پایین فضای رختکن منتهی می‌شود. ارتباط رختکن با گرمخانه به وسیله دالانی کم عرض صورت می‌گیرد که دارای قوس هلالی است آب حمام از چشمه ای که در بالای شهر رامیان قرار داشت تامین می‌شده است و بوسیله تنپوشه‌های سفالی به داخل حوض وخزانه آبگرم وارد می‌شد. فضای داخلی حمام توسط عبور هوای گرم از کانالهایی که در زیر کف حمام قرار دارد گرم می‌شد. این کانالها به اندازه 40×40 و به عمق 60 سانتیمتر است. پوشش گنبدی بنا از آجر و به صورت پالانه اجرا شده است و در بالای آن نورگیرهای حمام تعبیه شده است.