برج رسکت

برج رسکت که در شیب تند کوهی سنگی بنا شده مدفن یکی از شهریاران آل باوند است. این برج 18 متر ارتفاع دارد محیط آن در پایین 14.76 متر است. حد فاصل قسمت فوقانی بدنه و آغاز گنبد برج با مقرنس کاری تزئین شده است و دو کتیبه آجری نیز به خط پهلوی ساسانی و خط کوفی در روی آن به چشم می‌خورد.

برج رسکت مربوط به سدهٔ ۵ ه‍جری قمری است. در سال ۲۳۱ خورشیدی برابر با ۲۳۷ قمری شهاب سنگی در این منطقه سقوط کرد که به نام «شهاب سنگ اسپهبد شروین» خوانده شد. برخی پژوهشگران برج رسکت را یادمانی چند منظوره در نزدیکی محل سقوط این شهاب سنگ می‌دانند.

این اثر در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۱۲ با شمارهٔ ثبت ۱۹۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

برج رسکت مدوّر است با سقفی مخروطی که قطر قسمت داخل آن 57/4 متر است. لبۀ برج با ردیف مضاعفی از مقرنس های آجری مزیّن به نقوش گچبری آذین شده است. در پایین این مقرنس ها کتیبه ای با شکوه بخطّ کوفی به کمک گچبری نقش شده است. دوسوم این کتیبه از میـان رفته است. حروف کتیبه برنگ سفید بر زمینه ای به رنگ آبی جلوه گری می کند. مفاد کتیبه چنین است : «بسم الله الرحمن الرحیم.. قل هو اللّه احد اللّه الصمد لم یلد ولم یولد ولم یکن له کفواً احد. (سورۀ112) بسم اللّه الرحمن الرحیم کلّ نفسِ ذائقه الموت …(سوره 21 ،آیۀ 36 ‍[ کذا فی اصل]. بالای درِ کتیبۀ دیگری که آن هم از گچ ساخته شده و بسیار آسیب دیده به چشم می خورد. این کتیبه شامل چهار سطر است که سه سطر اول و نصف از سطر چهارم بخطّ کوفی ریحان مشابه خط کتیبۀ فوقانی است و نیم دیگر از سطر چهارم بخط پهلوی است. متنی که بخط کوفی نوشته شده توسط خطی عمودی به دو بخش تقسیم شده که یکی آیات قرآنی و دیگری مطالب تاریخی است. خط عمودی دیگری نوشته های کوفی را از متن پهلوی جدا ساخته است. مفاد اولین بخش از کتیبه که بخط کوفی احتمالاً چنین است : لا اله إلاّ اللّه مخلصاً محمّد رسول اللّه صادقا این جملات نشانه ایمان به اسلام است که به آن کلمات مخلصا و صادقا اضافه شده است. در خصوص تاریخ احداث بنا، به نظر می رسد که در انتهای متن کوفی آخر این حروف کلمه مائه به معنای صدها خوانده می شود ولی چیز دیگری از تاریخ باقی نمانده. با این همه اگر در مورد نام ماه که خیلی صدمه دیده ولی ظاهراً شوال خوانده می شود یقین حاصل کنیم با توجه به فاصله کمی که میان کلمه شوال و مائه باقی می ماند می توان گفت که تاریخ سال دقیقاً اربعمائه (400) است.

ماهنامه نجوم - سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری - سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران - شهر الکترونیک ساری