آرامگاه حاج ملاهادی سبزواری

بناي اوليه آرامگاه يك سال پس از فوت حاج ملا هادي توسط ميرزا يوسف مستوفي الممالك ساخته شد او تصميم داشت مدرسه علوم ديني نيز درجوار آرامگاه احداث كند اما به دليل درگذشت فرزندارشد حاج ملاهادي به نام ملامحمد سبزواري كه قرار بود مدرس آن مدرسه باشد ساخت آن متوقف شد وتنها مدرس و حجراتي براي آن ساخته شد بناي مقبره اسرار داراي پلاني مستطيل است كه شكل دروني آن چهار صفه است و برگوشه ها حجرات يا اتاق هاي مربع شكلي تعبيه گرديده است و در نماي بيروني ،ايوانها وبر گوشه ها حجرات يا اتاق هاي مربع شكلي تعبيه گرديده است و درنماي بيروني ايوانها و ايوانچه هاي متعددي تعبيه گرديده كه به اتاق هاي مجاور يا درون آرامگاه ارتباط دارند اين بنا نيز به دليل مرمت هاي صورت گرفته جديد الاحداث به نظر مي رسد در صورتيكه صرفا تزئينات آن در اوايل دهه 1340توسط انجمن آثار ملي اجرا شده و البته ترميم و استحكام بخشي نيز شده است كاشي كاريهاي رنگارنگ زيبا بر زمينه لاجوردي و گنبدي فيروزه اي رنگ به بنا جلوه و شكوه خاصي بخشيده و آن را در شمار بناهاي زيبا و با شكوه سبزوار محسوب داشته است .

این اثر در تاریخ ۹ مرداد ۱۳۵۵ با شمارهٔ ثبت ۱۳۳۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است

فضای داخلی آرامگاه شامل طرحی چلیپایی شکل بوده که در آن حجره ها و اتاق هایی تعبیه گردیده است. تزیینات، ترمیم و استحکام بخشی آرامگاه در اوایل سال ۱۳۴۰ ه.ش توسط انجمن آثار ملی انجام شده است. کاشی کاری های رنگارنگ بر زمینه لاجوردی و گنبد فیروزه ای رنگ به بنا جلوه و شکوه خاصی بخشیده است. بنای اولیه آرامگاه کمی پس از وفات حاج ملا هادی سبزواری توسط (میرزا یوسف مستوفی المالک) ساخته شد.

کتابخانه

ملاهادی سبزواری (۱۲۱۲-۱۲۸۹ هجری قمری) متخلص به «اسرار»، حکیم،عارف و شاعر شیعی عصر قاجار و بزرگ‌ترین فیلسوف قرن سیزدهم، که در سبزوار متولد شد و در همانجا درگذشت. او گرچه مکتب مستقلی در فلسفه ندارد و بیشتر نظریه فلسفی ملا عبدالرزاق لاهیجی و ملا صدرا را توضیح و شرح داده است، اما منظومه او دوره کامل منطق و فلسفه است و جایگاه مهمی در مکتب صدرائی دارد. او هرچند یکی از مهم‌ترین شارحان فلسفه صدرائی است اما اختلاف نظرهایی نیز با او دارد؛ از جمله در علم خدا به ذات خویش، حادث بودن عالم امر، تفاوت حرکت با تحریک، جوهر دانستن برخی اقسام علم، قول به "معاد جسمانی و روحانی". منظومه مشهورترین اثر اوست که در آن حکمت و منطق را به نظم درآورده است.