نیم نگاهی به جاذبه های تاریخی و میراثی کرج

به گزارش بزنیم بیرون ، گرمدره ; یکی از شهرهای بخش مرکزی کرج می باشد که در شرق آن واقع است. گرمدره  ازشمال به دهستان آدران ، از جنوب به شهرستان شهریار ، ازشرق به بخش کن در استان تهران و از غرب به حومه کرج متصل است.
شهر گرمدره منطقه  ای پایکوهی با آب و هوای معتدل و خشک که کوه قلعه اسفندیار در شمال آن واقع شده است. از آثار این شهر می توان به آثاری که در منطقه "کلاک" این شهر وجود دارند ، اشاره کرد .
از جمله آثار فرهنگی و تاریخی کلاک می توان به موارد زیر اشاره کرد :
قلعه دختر کلاک
 قلعه کلاک دره کلاک بالا ، سه کیلومتری شرق کرج قرار دارد. بالای کوه قلعه اسفندیار که در شرق روستای کلاک واقع شده ، باقیمانده دیوارهای قلعه ای به چشم می خورد که کاملا ویران شده و پلان و نقشه آن غیرقابل تشخیص است.
قلعه کلاک درخط الراس کوه واقع شده و از بالای آن ، محدوده کرج و گرمدره و غرب تهران کاملا دیده می شود . به احتمال زیاد قلعه کلاک، جزو پایگاه های دیده بانی بوده و با قلعه های شاه دزد ، ری زمین ، تنگ گسیل و شهرستانک ارتباط داشته است .
 سفال های پراکنده در بالا و اطراف قلعه ، شباهت زیادی به سفال های سلجوقی- ایلخانی دارد و می توان آن را با قلعه های این دوره در ارتباط دانست.
امامزاده تقی کلاک
در منتهی الیه شرق ده کلاک بال ا، تکیه و حسینیه ای نیمه ساز وجود دارد که ظاهرا جای حسینیه ای قدیمی تر بوده که به کلی تخریب شده و هم اکنون بنای جدید آن در حال ساخت است.
در ضلع شرقی حسینیه و در ارتفاعات صخره متصل به آن ، غار کوچکی وجود دارد که مقابل آن دری فلزی نصب شده ، اطراف این سوراخ غار مانند با استفاده از نرده های آهنی ، اتاقکی که حداکثر سه نفر را درخود جای می دهد، تعبیه شده است .
این محوطه کوچک به وسیله تعداد زیادی پله های آهنی و سنگی به صحن حسینیه ارتباط دارد . این مجموعه در میان اهالی به امامزاده تقی مشهور است.              
قلعه روستایی کلاک
روبه روی قبرستان کلاک بالا و بعد از استودیوم ورزشی کلاک ، خانه ای قدیمی وجود دارد که گذشت ایام و بی توجهی صاحبان آن باعث متروکه شدن و تخریب آن شده است . این خانه روستایی تشکیل شده از حیاطی مشجر که بسیاری از درخت های آن خشک شده و بقیه در حال خشک شدن است. آثار چهار برج در گوشه های حیاط دیده می شود که کاربرد نگهبانی و حفاظتی دارد. اطراف حیاط باقیمانده دیوارهایی چینه ای وجود دارد که احتمالا محل زندگی خدمه یا طویله چهارپایان بوده است. تیرهای چوبی داخل پی بنا که مهم ترین عامل استحکام آن است، در قسمت های مخروبه هویدا است .
قدمت این بنا به اواخر دوره قاجار بازمی گردد.
کمال شهر ; از شمال و غرب به شهرستان ساوجبلاغ ، از شرق به دهستان آدران و از جنوب به حومه کرج محدود است .
آبادی های شمال کمال شهر به علت اینکه در دامنه سلسله جبال البرز واقع شده ، آب و هوایی معتدل و کوهستانی دارد. ولی قسمت های جنوبی و غرب آن به دلیل مجاورت با دشت ، از آب و هوایی خشک برخوردار است . در میان آبادی های  کمال شهر، روستای هلجرد تنها محوطه ای که آثار تاریخی و فرهنگی زیر در آن شناسایی شده است :
روستای هلجرد      
روستای هلجرد در غرب کرج و جنوب روستای آتشگاه در دامنه کوه های شمال آن قرار دارد . این روستا نیز در بن بست کامل واقع شده و به همین دلیل روستایی کم وسعت و کم جمعیت که ساکنین آن را بیشتر مهاجرین افغانی تشکیل می دهند . از آثار تاریخی- فرهنگی هلجرد می توان به حمام ، مسجد ، قبرستان و آسیاب آن اشاره کرد.
حمام هلجرد
 این حمام در جنوب روستای هلجرد و در ابتدای ورودی آن قرار دارد . بنای حمام در نگاه اول ، شباهت زیادی به یک تپه باستانی دارد ولی با نزدیک شدن به آن و ورود به داخل بنا ، سلامت حمام اعجاب انگیز است. حمام شامل رخت کن شش ضلعی و گرمخانه و تاسیسات یک حمام عمومی است.
به نظر می رسد حمام هلجرد ، از دوران صفوی تا دوره قاجاریه مورد استفاده بوده است.
مسجد هلجرد
 در مقابل حمام هلجرد ، محوطه ای وجود دارد که دیوارکشی شده و در ورودی آن آهنی است. داخل این محوطه دیوارهای خشت و گلی فرو ریخته ای وجود دارد که اهالی آن را آثار و بقایای مسجد قدیمی روستا می دانند. در این محوطه درخت چنار کهنی وجود دارد که قدمت محوطه را ثابت می کند . ولی بنای فعلی قدمت چندانی ندارد و حداکثر مربوط به دوره قاجار است.
قبرستان هلجرد
در بین قبرستان قدیمی هلجرد که جاده روستا به آن منتهی می شود ، علاوه بر چند قبر جدید ، تعداد زیادی قبر قدیمی وجود دارد . در بعضی از نقاط گورستان سفال های دوران تاریخی و اوایل اسلام به چشم می خورد.
آسیاب هلجرد
 در امتداد رودخانه هلجرد ، آسیابی از سنگ لاشه و قلوه سنگ با ملاط ساروج ساخته شده که تنوره یا چاه سنگی آن هنوز پابرجا است. آسیاب در ارتفاع 3/5 متری از سطح رودخانه ساخته شده است. قطر دهانه آن 2/5 متر و ضخامت دیواره آن 80 سانتیمتر است.
در انتهای تنوره ، مجرایی برای خروج آب به طرف رودخانه تعبیه شده که مجرای آب حدود یک متر آجرچینی شده و در امتداد آن ، آثار جوی آب از سنگ چین دیده می شود.
احتمالا حمام ، آسیاب و مسجد هلجرد هم دوره هستند و از دوران صفوی تا این اواخر مورد استفاده بوده اند. ولی درطول سالیان متمادی بارها مرمت و یا بازسازی و نوسازی شده و شکل و شمایل اولیه خود را از دست داده اند .